از دیدگاه دینی و با نگاه آخرتی معیار قبولی تمامی اعمال انسان مومن نماز است.
نماز اولین سوالی است که از انسان در آخرت می پرسند که اگر پذیرفته شود سایر اعمال انسان هم امکان پذیرش دارد و اگر رد شود سایر اعمال انسان رد می شود. «ان الصلاه عمود الدین ان قبلت قبل ما سواها و ان ردت رد ما سواها » نماز ستون دین است و اگر پذیرفته شود, سایر اعمال پذیرفته می شود و اگر رد شود نیز سایر اعمال در خواهد شد.
(کتاب وسائل ، ج 3 ، ص 22 ، ح 1 )

گفتنی است؛ برگزاری نماز همراه با شرایط آن، مجموعه ای از آموزه ها و رفتارهای اسلامی و انسانی را تشکیل می دهد. به طور مثال از شرایط نماز، طهارت است که مجموعه بهداشت بدن و لباس و مکان را شامل می شود و یا از شرایط نماز، غصبی نبودن لباس و مکان و آب وضو است و یا از شرایط قبولی نماز عدم آزار به دیگران و رسیدگی به مستمندان و پرداخت زکات است و یا برگزاری نماز به صورت جماعت، نمادی از وحدت اجتماعی را به نمایش می گذارد و... لذا درباره اینکه شرط قبولی سایر اعمال انسان، قبولی نماز است، اخبار و روایتهای زیادی رسیده است از جمله امیرمؤمنان در نامه 27 نهج البلاغه می فرمایند: «... و اعلم ان کل شی من عملک تبع لصلاتک» و بدان که محور قبولی تمام کارهای تو نماز است» چون نماز از ارکان اسلام و دارای آثار تربیتی بسیاری است. انسان اگر در هر زمینه زندگی قصور و کوتاهی داشته باشد، اهتمام به نماز آنرا جبران می کند. حتی نماز بعنوان یک عامل «گناه زدا» بر شمرده شده است چنانکه امیر مؤمنان می فرماید: «و انها لتحت الذنوب حت الورق و تطلقها اطلاق الربق؛ نماز گناهان را مثل برگ درختان می ریزد و گردن انسان را از ریسمان گناه آزاد می کند. آنگاه در ادامه تشبیهی جالب از پیامبر اکرم(ص) نقل می فرماید که: «رسول خدا(ص) نماز را به چشمه آب گرم تشبیه فرموده که بر در خانه مردی باشد و شبانه روزی پنج مرتبه از آن شستشو کند، پس (معلوم است) دیگر بر چنین کسی چرک باقی نخواهد ماند» (نهج البلاغه، خ 199)
هدف این روایات یادآوری اهمیت و ارزش و تأثیر عمیق نماز در روح و جان آدمی و ایجاد توفیق برای انجام کارهای خیر دیگر است نه کم ارزش جلوه دادن کارهای خیر دیگر، مانند خانه ای که اگر سقف نداشته باشد هر چقدر درونش نیز زیبا باشد باران آن را خراب می کند هر چند چیزهای درون آن ارزنده باشد.
پس نماز که از ارکان اسلام است، تا زمانی که با دقت و سر وقت خوانده شود؛ کوتاهی در سایر کارهای انسان را جبران می کند ولی اگر نماز ضایع شود (مثلاً شخص مسائل نماز را نداند یا گاهی آنرا ترک کند یا بطور عادت آنرا در آخر وقت بجا آورد) هیچ عمل دیگری نمی تواند نماز را جبران بکند.
بهتر است که ما این دستورالعمل خداوند را سرمشق خود قرار دهیم. «واستعینوا بالصبر و الصلاه و انها لکبیره الا علی الخاشعین» از صبر و نماز در برخورد با مشکلات نیرو بگیرید؛ همانا نماز سنگین است مگر برای خاشعان (سوره بقره، آیه 45)
خلاصه این که از روایات فهمیده می شود که اگر نماز کسی قبول شود کارهای نیک دیگرش قبول می شود و اگر قبول نشود کارهای دیگر او قبول نمی گردد و توضیح این نکته ضروری است که این مسأله موجب نمی شود که اگر کسی نماز مقبول نداشت یا اصلا نماز نخواند دست از سایر تکالیف خود بردارد زیرا روایت می فرماید اعمال دیگر او قبول نمی شود نه این که صحیح نمی باشد. پس ممکن است اعمال دیگر انسان صحیح باشد گرچه مقبول نباشد یعنی در روز قیامت او را به جهت نپرداختن خمس و انجام ندادن حج و امر به معروف یا روزه مجازات نمی کنند زیرا این اعمال را به شکل صحیح انجام داده و تکلیف او ساقط گشته گرچه به خاطر کوتاهی در نماز مزد یک عمل مورد قبول را به او نمی دهند.